De Netflix-serie Chef’s Table heeft alles: persoonlijk drama – groot of klein – esthetisch prachtige (reis)beelden, een coming of age story, interessante feitjes over eten, personages met visie en en bombastische muziek. Ademloos binge ik elk seizoen. Je kunt zeggen wat je wil, maar Netflix weet waar het mee bezig is. Een knap staaltje storytelling waar ik inspiratie uit put. Welke lessen leert deze serie ons?
Let wel: niet iedereen is hooked, en dát vind ik interessant. Voor sommigen gaat het te traag! Zelfs al zou ik iemand tot dezelfde doelgroep rekenen als ikzelf, dan nog is storytelling niet altijd effectief voor iedereen. De een vindt het geweldig, de ander niet. Dat komt omdat het effect van storytelling voor 50% bepaald wordt door de ‘ontvanger’ van het verhaal. Hoe kun jij als verteller zorgen dat je zoveel mogelijk ontvangers weet te boeien?
Een kijkje in de keuken én iemands hoofd
In Chef’s Table doen ze het zo: elke aflevering vertelt het verhaal van inspiratie: hoe een dessert van elementen met schapenmelk gemaakt is geïnspireerd op nieuw leven:op de geur van een babyhoofdje. Een chef die vuur maken vergelijkt met het bedrijven van de liefde – en vuur centraal stelt in alle smaken die hij creëert. De vrouw die het zou maken in de Brusselse politiek, maar voor de liefde in de Slovaakse bergen bleef en per ongeluk ’s lands beste chef werd. Door alle verhalen heen loopt de passie voor een creatief vak. Elke aflevering van Chef’s Table vertelt chronologisch hoe de chef in kwestie is gekomen waar hij is, en waarom diegene doet wat hij/zij doet.
En af en toe leiden de programmamakers je af. Het persoonlijke verhaal wordt onderbroken voor een lesje koken of een blik in een keuken met een gesmeerd koksteam. De opperste concentratie in slow motion. Het taalfeitje dat “maestranza” het Spaanse woord is voor ‘de mensen om je heen die je helpen’. Een ronddraaiend plateau met de bizarste sterrengerechten. Maar in ieder fragment spreekt de persoonlijkheid van de chef boekdelen, inclusief zwaktes en fouten.
Als het goed is, wint hij of zij je sympathie. Sommigen meer dan anderen. Dat effect is een som van de verteller én de luisteraar: is de hoofdpersoon likeable weggezet? In Chef’s Table vaak wel. Maar dan hangt het nog van de voorkeuren en herkenning van de kijker af of dit echt werkt. Bij mij zijn er een paar chefs echt blijven hangen, sommigen ben ik vergeten.
Chronologie en context
Maar dan weer terug naar de persoon achter die krankzinnige gerechten. De makers spelen met chronologie, maar wijken er nooit vanaf. De chef die zijn stem verloor, de einzelgänger die vaker in de wildernis te vinden is dan bij zijn vrouw, de man die een carrière in New York City achterliet en opnieuw begon in Bali. Het beeld van drie broers cq sterrenchefs gebroederlijk rondom een Spaanse jámon, terwijl het verhaal juist vertelt over de rivaliteit tussen hen. Vakkundig brengen de makers je na elke afleiding je steeds weer terug in het verhaal.
De persoon en zijn ontwikkeling staat centraal: en dat is een belangrijk principe in storytelling. De context waar de chef vandaan komt geeft het verhaal betekenis. Misschien droomt de kijker wel stiekem van ergens opnieuw beginnen of bokst gevoelsmatig ook tegen familie- of vrienden op – dat bindt. Met zo’n herkenbaar element kan een kijker zich identificeren. Dat is cruciaal voor een sterk verhaal.
De rode draad: wat drijft de creatief?
Storytelling gaat niet over feiten, maar over beweegredenen. En dat pakt de serie haarfijn op. Waarom maakt hij de keuzes die hij maakt? Waar haalt hij zijn inspiratie vandaan? Dat vormt de rode draad van het verhaal: wat brengt deze creatievelingen tot hun succes? Door hun toewijding en bevlogenheid in beeld te brengen, creëert Netflix een knap stukje pathos. Want ja: ook de oude Grieken wisten al dat mensen pas écht worden geraakt als je op emotioneel vlak weet te verbinden.
In die oprechte gedrevenheid geloof ik – in het leven, en in mijn werk. De ‘why’. Dat is waarom Chef’s Table mij, denk ik, zo grijpt. Elke aflevering vertelt het verhaal van een creatieve gek, een buitenbeentje. Van iemand die met vallen en opstaan gaat voor het idee of concept in zijn hoofd. Maar wel sympathiek weggezet, in al zijn zonderlinge en toch aanstekelijk enthousiasme. En ik ga van alle chefs in de serie een beetje houden. Missie geslaagd, toch?
Drie tips om zelf aan de slag te gaan
Om zelf aan de slag te gaan met een sterk verhaal, geef ik je een paar tips:
- Bedenk wie je doelgroep is en wat hen mogelijk beweegt. Waar raak je ze? Wat zijn herkenbare elementen voor jouw publiek?
- Focus je verhaal in een logische opbouw. Context geven is heel belangrijk, maar houd het kort. Breng het steeds snel terug naar die kern of rode draad. Wees kritisch en schrap waar nodig.
- Maak het persoonlijk, eerlijk en kwetsbaar. Dat is herkenbaar en realistisch en wekt sympathie.
