Het nieuwe jaar staat voor de deur. Er wordt ook in mijn omgeving weer flink gestrooid met goede voornemens voor 2019: vroeger naar bed, meer sporten, meer tijd vrijmaken voor jezelf, je moeder vaker bellen, minder online zijn, minder haasten… Met de overtuiging dat het dit keer echt gaat lukken en gaan vol goede moed aan de slag. Elk jaar bedenken we manieren om onszelf beter te maken. Natuurlijk kan het nooit kwaad om even de bezem door je slechte gewoontes te halen en fris te starten op de eerste dag van het nieuwe jaar. Of de tweede dag, of… En daar ga je.
Altijd goed zo’n instelling om fris te starten, maar veel mensen smokkelen al aan het begin. Want zeg nou zelf: tijdens de jaarwisseling mag je nog wel even extra genieten! Toch? Nog even dat ene sigaretje om 00.01 uur om het af te leren en ach: als je gevraagd wordt of je er nog een wil, pak je het zonder twijfel aan. Een dagje later beginnen met afvallen kan geen kwaad toch, het is zo zonde om al die restjes weg te gooien. En op nieuwjaarsvisite bij je (groot)ouders kún je die laatste oliebol natuurlijk niet laten liggen. De lieverds hebben immers zo hun best gedaan om je nog iets lekkers voor te schotelen!
Klinkt je vast bekend in de oren, of niet? Het grote uitstellen begint eigenlijk al direct in het nieuwe jaar. Of misschien al eerder. Je kunt je afvragen of je wel écht gemotiveerd bent om eraan te werken… Waarom die drang om per se op 1 januari te starten met goede voornemens? Zeker als we ze niet volhouden, zeg ik: gooi ze in de prullenbak!
Een derde stopt al binnen een maand…
Ook al doe ik zelf niet mee aan dit fenomeen, ik vind het wel interessant wat de beweegredenen van andere mensen zijn. Wist je dat acht op de tien Nederlands een of meerdere goede voornemens heeft? Dat blijkt uit een onderzoek van de ING. Best veel dus, maar hoeveel goede voornemens slagen er nu eigenlijk? De Amerikaanse onderzoeker John. C. Norcross van de University of Scranton (VS) heeft jarenlang onderzoek gedaan naar dit fenomeen. Hij kwam tot de conclusie dat twee derde van alle mensen met goede voornemens het slechts een maand volhouden. De helft stopte na drie maanden en na twee jaar blijkt dat minder dan een vijfde de gedragsverandering echt doorgezet heeft. Volgens psycholoog Michiel Jansma is er niets mis met het opstellen van goede voornemens. “Blijkbaar is er behoefte aan; mensen doen het elk jaar weer. Uit statistieken blijkt echter dat de meeste voornemens – en dan gaat het om 80 tot 90 procent – niet uitkomen. En dat kan leiden tot teleurstelling, frustratie en somberheid,” zegt hij in een interview met Nu.nl.
Denk vooruit…
Voor de één is een goed voornemen niet meer dan gewoon meegaan met de ‘hype’. Of misschien wil zo iemand er diep van binnen wel mee aan de slag, maar weet niet hoe – en haakt dus snel af. Voor de ander is het een serieus doel en wil er echt werk van maken. Voor de hand ligt dat laatstgenoemde de groep is die hun voornemens het langst volhoudt en zelfs na twee jaar de gedragsverandering nog steeds heeft doorgevoerd. Maar hoe zorg je er nu voor dat je een goed voornemen wel kan volhouden? Ik merk vaak dat mensen maar wat roepen en nog geen idee hebben hoe ze dat gaan doen. ‘Dat zien we dan wel weer!’ is het antwoord. Dat is gedoemd om te mislukken. Zorg dat je er goed over nadenkt wat je wil bereiken en vooral ook hoe.
Een tijdje terug heb ik besloten om ’s avonds na werk minder met mijn telefoon bezig te zijn. Je bent zo snel geneigd om die betrouwbare ‘vriend’ even te pakken en een uur later zit je nog naar dat ding te staren. Om er zeker van te zijn dat dit mij zou gaan lukken, heb ik het doel specifieker gemaakt en duidelijk voor mijzelf geformuleerd: bij het eten geen telefoon op tafel, meldingen ’s avonds op stil zetten, mijn telefoon in de keuken leggen als ik in de woonkamer zit en als ik iets leuks met mijn bonuskinderen aan het doen ben, kijk ik niet op social media en stuur geen Whatsappjes. Het moet wel realistisch blijven, want nooit meer gebeld willen worden tijdens dit soort momenten lukt bijvoorbeeld niet, maar ik kan dan wel bewust een keuze maken of ik opneem of later terugbel.
“Een goed voornemen begint met motivatie,” zegt psycholoog Jansma. “Veel mensen vertrouwen echter te veel op hun goede intenties en denken dat het wel lukt als ze maar graag genoeg willen. Ze zien barrières over het hoofd. Alleen ‘iets niet meer willen’ is een wankele basis.” Hij adviseert om vooruit te denken en een plan te maken. En dat is ook wat wetenschapper Norcross ondervond tijdens zijn onderzoek naar de verschillen tussen mensen die wel en niet slaagden in hun goede voornemens: mensen mét een concreet plan scoorden tien keer beter dan mensen zonder plan.
Goede voornemens in je werk
Veel mensen hebben goede voornemens voor hun persoonlijke leven. Maar stel je eigenlijk ook goede voornemens op voor je bedrijf of je eigen werkzaamheden? Een nieuwe functie creëren bijvoorbeeld, of je meer laten horen in vergaderingen, je organisatie communicatiever laten zijn of zorgen dat jouw afdeling beter gaat presenteren? Ook op werk is het eens goed om op een rijtje te zetten wat je doelen zijn. Voor jezelf, maar ook met je collega’s of binnen je team.
In mijn werk heb ik het vaak over dat doelen SMART moeten zijn: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden. Met deze methode breng je zo precies mogelijk in kaart wat je wil bereiken. Dit kun je ook voor je voornemens doen, waardoor er meer kans is dat je je daadwerkelijk aan je goede voornemen houdt.
De goede voornemens in mijn werk
Bij HVR Group werken we voor verschillende opdrachtgevers. Ook bij hen zie ik goede voornemens voorbij flitsen; volgend jaar pakken we de website aan, we willen meer communiceren, we willen heldere en begrijpbare communicatie, we willen meer verbinding krijgen met de stakeholders etc. Uiteraard allemaal goede punten om aan te werken, maar vaak zijn het leuzen waarvan men eigenlijk niet weet wat nu het exacte doel is en hoe ze het praktisch aan moeten pakken. Wij helpen hen dan om het achterliggende doel te vinden, maken deze SMART met daarbij een praktisch plan van aanpak. Daarbij houden we veranderingen in de wereld en uitdagingen in het oog en indien nodig passen we het plan van aanpak, en soms de doelen, daarop aan.
Zo scherpte mijn collega Chantal Kolleman in Smallingerland aan waar de communicatieafdeling stond en waar ze naartoe wilden en stelden ze samen vanuit dat inzicht een plan van aanpak op. En werkten onze online specialisten samen met het ministerie van Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) vanuit de doelen aan een beter platform over de decentralisaties voor gemeenten. Zo werken we samen stap voor stap naar het doel toe om het optimale resultaat te behalen.
De laatste jaren merken we dat steeds meer organisaties het goede voornemen hebben om communicatiever te willen zijn, maar eigenlijk totaal geen idee hebben met welke stappen ze dat kunnen bereiken. Of wat het ‘communicatiever zijn’ (een organisatie die van boven tot onder – en van onder tot boven – in staat is om contact en verbinding te maken) nu precies inhoudt. Ook niet zo gek, het is ook best een intensief project: je moet opeens naar je eigen organisatie kijken en misschien nog wel belangrijker ‘naar jezelf’.
Misschien is er wel een cultuurverandering nodig binnen de organisatie. Misschien is de vertrouwde werkwijze achterhaald en moet er gekeken worden naar een andere werkwijze. Allemaal afhankelijk van de context en de organisatie zelf. En hoe ver je wilt gaan. Chantal beaamt dat in een eerdere blog over communicatieve organisaties: “Laten we het daarom eens op een andere manier proberen, namelijk door bij jezelf te beginnen. Want we geven graag advies over de manier van communiceren van anderen in de organisatie, maar vergeten naar onze eigen manier van communiceren te kijken.”
Vaak willen organisatie te snel, maar je bent niet een maand later al omgetoverd tot een communicatievere organisatie. Daar kom je je stap voor stap, door bijvoorbeeld kleine, behapbare subdoelen te stellen. Aan de hand van een goed plan, kan je steeds naar een subdoel toewerken. Hierdoor blijft de mate van motivatie het hoogst en is het ook veel overzichtelijker. Je viert elke vooruitgang, maar ook wordt het realistischer om je einddoel te behalen. Dit kun je doen voor complexe onderwerpen, maar ook voor onderwerpen zoals heldere content schrijven. Een stappenplan voorkomt teleurstelling en frustraties, omdat een groot (eind) doel niet direct wordt behaald.
Het is dus goed om zowel privé als in je werk vooruit te denken, een plan te maken en bovenal aan iets te werken wat realistisch en haalbaar is. Niets is minder motiverend dan binnen een maand al weten dat iets niet werkt of dat je al opgegeven hebt.
Wacht niet! Kom gewoon direct in actie
Misschien brandt bij jou al de hele tijd de vraag: waarom vertel je iets over goede voornemens als je er zelf niet aan doet?! Terecht. Ik geloof wel in voornemens, maar niet in het ‘fenomeen goede voornemens per 1 januari’. Misschien is ‘voornemen’ wel het verkeerde woord. Ik noem het liever een realistisch doel. En dat kan ook gewoon het hele jaar door.
Als ik iets wil aanpassen in mijn gedrag, dan doe ik dat meteen. Waarom wachten tot het nieuwe jaar, terwijl je ook direct het heft in eigen handen kan nemen? Ik ben ervan overtuigd als je iets wilt veranderen, dat je het niet moet uitstellen. Onderneem gewoon direct actie. Het fenomeen goede voornemens kan ik niet wegtoveren, maar wat mij betreft mag het de prullenbak in. Focus je liever op de doelen die je echt wil bereiken en ga daarmee direct aan de slag: denk vooruit, maak een plan hoe je stap voor stap je doel kan bereiken en werk daar naartoe! Redeneer niet vanuit ‘het is bijna 1 januari en daar horen goede voornemens bij’, maar vanuit ‘ik heb een doel en daar ga ik voor’! Wees niet bang om ermee aan te slag te gaan.
Voor nu, genoeg stof om over na te denken… In mijn volgende blog zal ik dieper ingaan op communicatie binnen organisaties en de angst voor verandering. Soms moet je buiten je comfortzone gaan om jezelf, je team of je organisatie verder te ontwikkelen. Waarbij een frisse blik helpt om je uiteindelijk verder te helpen en je doelen moeten stellen.
