Als je werkt bij een (non-profit)organisatie, adviesbureau of overheid heb je te maken met complexe opgaven waar veel stakeholders bij betrokken zijn en waarbij de dynamiek hoog is. Mensen en partijen uit het speelveld van de opgave hebben eigen wensen en belangen, die op het eerste gezicht vaak lastig in kaart te brengen en te verenigen zijn. De kunst in zulke opgaven is om te werken naar een oplossing die standhoudt. Wij noemen dat een duurzame oplossing. En wij geloven dat je zo’n oplossing alleen kunt vinden als je samenwerkt. Klinkt dit je bekend in de oren? Weet je niet goed hoe je moet beginnen, of heb je hulp nodig in het proces? Lees dan snel verder!
Volgens ons zijn organisaties effectiever in het realiseren van hun opgave als zij de dynamiek in hun omgeving weten te verbinden met hun dagelijks denken en doen. Dat betekent automatisch dat stakeholders onderdeel worden van het proces. Participatie is in onze ogen dus meer dan een verplichting van hogerhand: het is een attitude van bestuurders en leidinggevenden en een werkwijze ingebed in de organisatiecultuur. En om deze werkwijze succesvol te laten zijn en tot écht duurzame oplossingen te komen moet je naar buiten.
Daar ligt volgens ons een grote rol voor communicatie. Vanuit onze visie, waarin opgavegericht werken vanuit een holistische benadering centraal staat, werken wij in (ten minste) drie stappen toe naar verbinding, en vervolgens naar een toekomstbestendig resultaat. Samen oplossen en met elkaar realiseren. Zo noemen we dat.
HVR werkt samen met opdrachtgevers en (veel) stakeholders met verschillende belangen en agenda’s aan duurzame oplossingen, die toegevoegde (maatschappelijke) waarde hebben, gebaseerd zijn op wederkerigheid, waarden en motieven en respect voor sociale verhoudingen. Complexe opgaven zijn namelijk vanuit diverse invalshoeken te benaderen: ze hebben vaak geen duidelijke eigenaar en er is dan ook op het eerste oog geen ‘simpele’ oplossing te bedenken. Om verder te komen moet je eigenaarschap in eerste instantie loslaten en instituties niet leidend laten zijn. Helder hebben waar je het eigenlijk voor doet, dat is de basis. Daarom kijkt HVR naar het geheel van de opgave. We maken het vraagstuk zelfs groter, door de context erbij te betrekken, zodat iedereen die onderdeel is van de opgave, ook onderdeel kan worden van de oplossing.
Bij ‘Samen oplossen en met elkaar realiseren’ doorloop je, samen met ons én stakeholders binnen jouw opgave, ten minste drie stappen:
Door deze drie stappen te doorlopen krijg je antwoord op de drie belangrijkste vragen voor het realiseren van een oplossing.
Als organisatie wil je iets: je wil jouw opgave realiseren. Maar je wilt ook een oplossing die blijvend is, en dat kan het meest effectief in verbinding met je omgeving. Aan de hand van een omgevingsanalyse brengen we daarom in kaart wat de situatie is bij aanvang van het project, en welke mogelijkheden er op basis daarvan zijn te ontdekken voor de toekomst. En we stellen vast wat we daarvoor nodig hebben. In deze context plaatsen we de opgave en definiëren we het vraagstuk. Kortom: waar staan we nu, en waar gaan we heen.
Om de opgave effectief aan te vliegen gaan we niet meer uit van het klassieke massaprincipe (gedragen door relatief grote en homogene organisaties, groepen en publieken en ondersteund door klassieke massamedia met eenrichtingsverkeer) maar van het netwerkprincipe, dat geen centrum, regisseur, groepsvorming en hiërarchie kent, maar juist sterke zelforganisatie en deelnemers die waarde toevoegen. Met een stakeholdersanalyse brengen we de partijen in het speelveld van de opgave in kaart en stellen we hun posities, opinies en relaties tot de omgeving, tot elkaar en tot onszelf vast.
Met wie we samenwerken is in onze visie belangrijker dan de vraag hoe we samenwerken. Het bouwen aan relaties en aan prettige interactie gaat wat ons betreft vooraf aan de procedure en het protocol. We zoeken de dialoog op, waar verwachtingen, perspectieven en ideeën met elkaar uitgewisseld worden. Daarbij erkennen we de acterende rol van verschillende stakeholders: jouw organisatie heeft hen niet alleen nodig, maar ook zij zelf zetten jouw organisatie in om hun eigen doelen te behalen. Dat besef heeft consequenties voor de manier waarop je de verschillende stakeholders betrekt bij de opgave en voor hun rol in het proces.
In de omgeving liggen de ideeën voor het oprapen. Organisaties die hun stakeholders actief betrekken bij de ontwikkeling van hun strategie en het agenderen van hun vraag, weten dat en zijn aantoonbaar succesvoller. Het belang van stakeholders stellen we daarom boven de eigen waarheid van de organisatie. We sturen in onze aanpak op vertrouwen (in elkaar, in de opdrachtgever, in het proces) en betrokkenheid (verbonden voelen, verbonden zijn, gehoord en gewaardeerd worden), omdat de relatie minstens zo belangrijk is als de oplossing.
Nu we weten met wie we aan de slag gaan om de opgave tot een goede uitkomst te brengen, en op welk punt we willen uitkomen, bepalen we welke stappen daarvoor nodig zijn. Duurzame verandering is een combinatie van maatschappelijk-, politiek- en streekgebonden (cultureel) draagvlak. Sturen op één van de drie is niet duurzaam. Het is niet het beleid waarmee je wint, maar de manier waarop je met je belanghebbenden tot dat beleid bent gekomen. Dat is koersen op driedimensionaal draagvlak. Dan ontstaat vertrouwen en betrokkenheid. De verbinding en betrokkenheid zijn het grootst als de strategie van de organisatie in het verlengde ligt van de belangen van alle betrokkenen. Wederkerigheid is daarbij een krachtige tool: het motiveert tot deelname en meedenken. Daarnaast blijven we altijd realistisch. Dat kan betekenen dat second best als oplossing voor de opgave uiteindelijk best blijkt te zijn voor alle betrokkenen in het proces. Dan hebben we wat ons betreft alsnog gewonnen.
Benieuwd of onze aanpak jou, je afdeling of organisatie kan helpen je verder te brengen in je online communicatie? Bel of mail Maarten Leseman!